jueves, 28 de julio de 2011

POESIA MAZATECA

Me ri ma-ná jñá

Me ri ma-ná jñá,
liki ti sasén iná nä-ná,
liki ti yaxkón-ná nä-la ind'u,
liki ti niitsjen jìn-ná chjá ni'yó-ná,
liki ti xki jnia-ná ri ti'ijongi ndsakoaá,
liki ti sasén iná kjo'ítsjen-ná,
liki ti niitsjen jìn-ná jñà ri jye k'en.
Jñà indí-ná jñà ixt'i-ná kjä tjín kjo'itsjen-la ko mi ti mangà jìn ila nangi-la xta jchinga-la,
Kui-la ngà jye kjä jní 'ya ijo-la.
Tafi tafi timangí kjin-laá nangui-ná,
ndá-ná,
chrjangui-ná,
ind'u-ná,
jonda chjínìyaá ijye kja'ma-ná
ko s'ichijayaá isén-ná.
Nakjoa jnà,
nakjoa t'à-laá
kjoa t'a'tsin-ná,
jos'in nga-ná,
jos'in tinijchá ijo-ná,
tje-ná, t'a'tsin-ná.
Ch'o ìxá ko nakjoa jnà nakjoa t'à
nami-ná ngà minda jìn kasixátjí-ná
ko bàtsjìya nga mi 'xìn jìn nangi k'atsiaán.
Liki tsa ma iná jo kji sakó
jin-ná nangi-ná,
niitsjen ko ixá nga tsjí nachrjin
tsa isa ndaá chon nangi ña 'xìn,
ma-ná kjoa ská jmit'akoan
nangi-ná ngà mangiá nangi kjin,
niitsjen jnò,
niitsjen t'à b'a nitjen,
timasàn nangi-la x'iye
nga tima k'atsjiaá ri 'mi-la ton,
nga tima k'atsjiaá kjoanchiná,
iti majìn iná ngà koati siaán,
nga tijè-ni niyá-la nami-ná chjíbeé,
k'e nga fí'i ngiik'aá nangi-ná,
t'a niya itjots'in niya ijñá
ko tsa t'a ind'e ko xa'ba
sakó isa-ná nga fi'i ngi ìniyaá
nangi-ná ña-ni niya-la
ama xta jchínga-ná
nga sa.



Que pasa con nosotros
 
Que pasa con nosotros,
ya no creemos en nuestros dioses,
ya no adoramos a los guardianes de los montes,
ya no evocamos a nuestros ancestros,
ya no valoramos lo que tenemos,
ya no apreciamos nuestra manera de pensar,
ya no pensamos en los almas de los que ya se fueron.
Nuestros hijos piensan como extranjeros
y se sienten extraños en las tierras de sus abuelos,
tal vez en sus venas gira sangre hibrida.
Vamos alejando poco a poco de nuestras tierras,
de nuestros aguas,
de nuestras montañas,
tal vez hasta arrancar de lo más profundo de nuestras raíces,
borrar toda nuestra historia pasada
y perder nuestra identidad.
Renegamos de nuestros orígenes,
de nuestra manera de vivir,
de nuestras razas.
Hablamos mal de nuestros padres
por no haber hecho más por nosotros
y nos cuestionamos por no habernos nacido en otras tierras.
No nos conformamos con lo que tenemos en nuestras tierras,
siempre estamos pensando que alguna parte del mundo sería  mejor,
se nos ocurre la locura de emigrar a tierras lejanas,
tras perseguir a ese sueño que nos resta fuerza durante la noche,
deambulamos por las calles de las grandes ciudades a ganar unas monedas,
a buscar una prosperidad
o porque ya no queremos seguir
en el camino de nuestros padres,
estamos de vuelta en nuestra tierra,
encontramos casas arruinadas y abandonadas
o simplemente escombros y solares que alguna vez
fueron moradas de nuestros padres.

miércoles, 27 de julio de 2011

Corrección de Fuente

Hace poco en este blog se publicó un tema referente a los factores que hacen que la gente de Zoquiapam tenga ideas no coherentes con su realidad, en el cual se tituló: “LAS CAUSAS DE LA POBREZA Y MARGINACION EN LA SIERRA MAZATECA: CASO DE SAN LUCAS ZOQUIAPAM”.

Días después esta nota se halló publicado en http://www.oaxaca-ya.com. Lo cual se agradece, siempre y cuando se haga la cita de la fuente original. Aunque en esta ocasión se hizo, sentimos decirles que no es mazateco.com, es: “zoquiapam.blogspot.com” que pertenece a la página “www.mazateco.com.mx".

 

Fuente de la nota publicada:

http://www.oaxaca-ya.com/index.php?option=com_content&view=article&id=5174:zoquiapam-traumas-del-analfabetismo&catid=35:cultura&Itemid=37